Staar (Cataract)
Merk je dat je zicht steeds minder scherp wordt? Heb je het gevoel alsof je door een mistige bril kijkt, of dat kleuren minder levendig zijn? Dan zou je te maken kunnen hebben met cataract, ook wel bekend als staar. Dit is een veelvoorkomende oogziekte waarbij de ooglens troebel wordt.
Als opticien zien wij regelmatig mensen die vragen hebben over hun veranderende zicht. Wij stellen geen diagnose, maar we kunnen je wel informeren over de kenmerken van cataract, het belang van een oogcontrole en adviseren hoe je je zicht zo goed mogelijk kunt ondersteunen.
Wat is staar?
Cataract ontstaat wanneer de ooglens, die normaal helder en transparant is, geleidelijk troebel wordt. Deze troebeling vermindert de scherpte van het zicht, waardoor beelden wazig of onscherp lijken. Cataract ontwikkelt zich meestal langzaam en komt het meest voor bij mensen vanaf middelbare leeftijd.
Het is niet pijnlijk, maar kan wel invloed hebben op dagelijkse activiteiten zoals lezen, autorijden of gezichten herkennen.
Welke symptonen kunnen wijzen op staar?
De veranderingen in je zicht ontstaan vaak geleidelijk en kunnen zich op verschillende manieren uiten:
• Wazig of mistig zicht
• Verminderd contrast en fletse kleuren
• Meer last van schitteringen of hinderlijke lichtkringen, bijvoorbeeld ’s avonds bij autorijden
• Vaak wisselende sterkte van je bril
• Moeite met zien bij fel licht of juist bij weinig licht
Tijdens een oogmeting kunnen wij veranderingen in je zicht signaleren en uitleggen welke oorzaken mogelijk een rol spelen.
Oorzaken van staar
Staar ontstaat doordat de ooglens, die normaal helder is, langzaam troebel wordt. Die lens zit net achter de pupil en werkt een beetje als het glas van een camera. In het begin merk je er misschien weinig van, maar na verloop van tijd wordt je zicht steeds minder scherp, en kan fel licht je meer storen dan voorheen.
De meest voorkomende oorzaak van staar is simpelweg veroudering. Naarmate we ouder worden, veranderen de eiwitten in de ooglens. Ze klonteren samen en vormen kleine troebelingen in de lens. Dit is een volkomen natuurlijk proces, en bijna iedereen krijgt er op latere leeftijd in meer of mindere mate mee te maken.
Toch is leeftijd niet de enige boosdoener. Langdurige blootstelling aan UV-straling, bijvoorbeeld door veel tijd in de zon zonder bescherming kan het proces versnellen. Ook roken, diabetes, langdurig gebruik van bepaalde medicijnen (zoals corticosteroïden), of oogletsel kunnen een rol spelen bij het ontstaan van staar. Soms komt het zelfs voor bij jonge mensen of wordt het aangeboren vastgesteld bij baby’s, al is dat zeldzamer.
Wat de oorzaak ook is, staar komt meestal geleidelijk op. Het is vaak niet pijnlijk, maar wel belemmerend in het dagelijks leven. Het goede nieuws? Staar is goed te behandelen. Maar het begint met herkennen wat er aan de hand is.
Dus als je merkt dat je zicht langzaam verandert, kleuren minder sprankelen of licht je vaker hindert — dan is het misschien tijd om je ogen eens goed te laten controleren.
Staar verhelpen/ beperken
Hoewel staar niet te voorkomen is, kun je zelf wel stappen zetten om je ogen te ondersteunen.
• Laat je ogen regelmatig controleren om veranderingen vroeg te ontdekken
• Draag een zonnebril met UV-bescherming om verdere schade te voorkomen
• Vermijd roken, dit verhoogt het risico op staar
• Zorg voor voldoende verlichting bij lezen en andere visuele taken
• Kies voor een bril met antireflectiecoating om hinderlijke schitteringen te verminderen
Wij adviseren je graag over brillen en coatings die jouw zicht kunnen verbeteren, ondanks de troebele lens.
Wat kunnen wij voor je doen?
Bij ons kun je terecht voor:
• Oogmetingen en zichtcontroles om veranderingen in je zicht te volgen
• Advies over brillen en coatings die licht en contrast verbeteren
• Persoonlijke tips en leefstijladvies voor gezonde ogen
• Doorverwijzing naar een oogarts wanneer medische behandeling gewenst is
Wanneer is het verstandig om een arts te raadplegen
Het is verstandig om een oogarts te raadplegen wanneer:
• Je zicht sterk verslechtert, ondanks een nieuwe bril
• Je hinder ondervindt bij dagelijkse activiteiten zoals autorijden
• Je veel last hebt van schitteringen of lichtkringen
• Je huisarts of opticien dit adviseert na een oogcontrole
Wij helpen je bij het herkennen van deze signalen en verwijzen je door als dat nodig is.
Behandeling van staar
activiteiten belemmert. De oogarts kan de volgende behandelingen overwegen:
• Cataractoperatie: Verwijderen van de troebele ooglens en plaatsen van een heldere kunstlens (intraoculaire lens, IOL).
• Keuze in kunstlenzen: Monofocale, multifocale of torische lenzen, afhankelijk van de sterkte en wensen.
• Voorbereiding en nazorg: Pre-operatieve meting en post-operatieve controles voor een optimaal resultaat.
• Behandeling bij kinderen: Zeldzaam, maar bij aangeboren cataract is snelle operatieve verwijdering essentieel om blijvende slechtziendheid te voorkomen.
De operatie heeft een zeer hoog slagingspercentage en kan het zicht vaak volledig herstellen.
Samenvattend
Staar is een veelvoorkomende oorzaak van wazig zicht, vooral bij oudere volwassenen. Vroege herkenning en goede oogzorg maken een groot verschil voor je comfort en veiligheid.
Heb je vragen of merk je dat je zicht verandert? Kom gerust bij ons langs voor een controle en advies.