Astigmatisme
Heb je moeite met scherpstellen, zie je wazig in de verte én van dichtbij, of lijken rechte lijnen soms licht vervormd? Dan kan er sprake zijn van astigmatisme, ook wel een cilinderafwijking genoemd. Deze veelvoorkomende oogafwijking zorgt ervoor dat beelden niet gelijkmatig op het netvlies vallen, wat wazig of vervormd zicht kan veroorzaken.
Wij komen als opticien dagelijks mensen tegen met astigmatisme. Met een passende bril of contactlenzen kan dit vaak goed worden gecorrigeerd.
Wat is astigmatisme?
Bij astigmatisme is het hoornvlies of de ooglens niet perfect bolvormig, maar juist iets ovaal of cilindrisch. Hierdoor worden lichtstralen in verschillende richtingen niet op hetzelfde punt op het netvlies gebundeld. Het gevolg: wazig of vervormd zicht, zowel van dichtbij als veraf.
Astigmatisme komt vaak voor in combinatie met bijziendheid (myopie) of verziendheid (hypermetropie), en kan per oog verschillen.
Welke symptonen kunnen wijzen op astigmatisme?
Astigmatisme ontstaat meestal geleidelijk en is niet altijd direct merkbaar. Klachten en symptonen die kunnen wijzen op een cilinderafwijking zijn:
- • Wazig of schaduwrijk zicht, zowel dichtbij als veraf
- • Moeite met het scherpstellen van letters of lijnen
- • Vermoeide of branderige ogen na inspanning
- • Hoofdpijn, vooral na lezen of schermgebruik
- • Problemen met diepte zien of inschatten van afstanden
- • Deze klachten kunnen ook bij andere visuele afwijkingen voorkomen, dus een oogmeting is altijd aan te raden.
Heb je een vermoeden dat je last hebt van astigmatisme? Maak dan een afspraak. Wij kijken graag met je mee.
Oorzaken van een astigmatisme
Astigmatisme, ook wel een cilinderafwijking genoemd, ontwikkelt zich meestal langzaam. Het is vaak niet meteen merkbaar en veel mensen merken pas dat er iets mis is wanneer ze regelmatig last krijgen van hun ogen, vooral bij dagelijkse bezigheden zoals lezen of werken achter een scherm.
Een van de eerste signalen kan wazig of schaduwrijk zicht zijn, zowel van dichtbij als veraf. Het lijkt alsof de letters op een bord of een boek nét niet scherp willen worden, hoe goed je ook je best doet om scherp te stellen. Rechte lijnen kunnen vervormd lijken, en letters kunnen dubbel of onduidelijk verschijnen.
Door die constante inspanning om scherp te zien, raken je ogen sneller vermoeid. Ze kunnen branderig aanvoelen, of je krijgt last van hoofdpijn, vooral na een tijdje lezen of turen naar een computerscherm. Ook het inschatten van afstanden of diepte kan lastiger worden, wat je bijvoorbeeld merkt bij het autorijden of sporten.
Omdat deze klachten ook bij andere oogafwijkingen kunnen voorkomen, is het belangrijk om ze niet zomaar af te doen als ‘vermoeidheid’. Een oogmeting door een opticien of oogarts kan duidelijk maken of er sprake is van astigmatisme — en of een bril of lenzen met een cilinder nodig zijn om je zicht weer helder te maken.
Wat kunnen wij voor je doen?
Wij stellen geen medische diagnose, maar we kunnen wel:
- • Je brilsterkte nauwkeurig meten en mogelijke aniseikonie signaleren.
- • Advies geven over speciale brillenglazen die het verschil tussen de ogen verkleinen.
- •Je doorverwijzen naar een oogarts als dit nodig is.
- • Je begeleiden bij het wennen aan een nieuwe bril.
Doorverwijzing oogarts bij Astigmatisme
Astigmatisme is vaak goed te corrigeren met een bril of contactlenzen met een cilinder, maar soms blijven de klachten ondanks de juiste correctie toch aanhouden. Merk je dat je zicht wazig of vermoeiend blijft, zelfs met een bril die bij je past? Dan is het verstandig om een afspraak te maken bij de oogarts.
Een oogarts kan onderzoeken of er misschien meer aan de hand is dan alleen een cilinderafwijking. Soms zijn de klachten namelijk het gevolg van een onderliggend oogprobleem dat niet direct zichtbaar is tijdens een standaard oogmeting.
Ook als er twijfel bestaat over de diagnose, of als je meer gespecialiseerde onderzoeken of behandelingen nodig hebt, is het raadzaam om verder te laten kijken. De oogarts kan helpen om een volledig beeld van je ooggezondheid te krijgen en samen met jou bepalen wat de beste vervolgstap is.
Kortom: blijf je klachten houden, ondanks een bril of lenzen? Dan is een bezoek aan de oogarts geen overbodige luxe.
Behandeling Astigmatisme
Astigmatisme kan op verschillende manieren worden gecorrigeerd. Een oogarts of opticien kiest de juiste oplossing afhankelijk van de ernst, de oorzaak en je persoonlijke wensen:
- • Bril met cilindercorrectie: Speciale brillenglazen die het onregelmatige hoornvlies compenseren en het beeld weer scherp maken.
- • Torische contactlenzen: Zachte of harde lenzen die het hoornvliesvlak corrigeren; geschikt voor dagelijks of langdurig gebruik.
- • Orthokeratologie (nachtlenzen): Speciale lenzen die je ’s nachts draagt en tijdelijk de vorm van het hoornvlies corrigeren, zodat je overdag scherp ziet zonder bril of lenzen.
- • Refractieve chirurgie: Ooglasertechnieken zoals LASIK of PRK die de kromming van het hoornvlies permanent aanpassen.
- • Lensimplantatie (ICL): Plaatsen van een kunstlens in het oog, vaak gebruikt bij hogere sterktes of wanneer laseren niet mogelijk is.
- • Behandeling bij kinderen: Belangrijk om tijdig te corrigeren om scheelzien of een lui oog (amblyopie) te voorkomen; vaak met een bril of contactlenzen, in combinatie met orthoptische begeleiding indien nodig.
Met de juiste behandeling kun je meestal weer scherp en comfortabel zien, of je nu kiest voor een bril, contactlenzen of een permanente oplossing.